Maddecilik

[Dildar Geverî]

Maddecilik, özdekçilik veya materyalizm, madde
ve maddenin hareketleri ile değişimleri haricinde hiçbir şeyin
varolmadığına dair felsefî teori sistemidir. Bu görüşü benimseyene maddeci,
özdekçi veya materyalist denir. Ayrıca Popüler kültürde materyalizm, maddî
varlıklara ve fiziksel rahatlığa ruhanî değerlerden daha fazla önem
verme anlamında da kullanılır. ^[1]
Materyalizm, dünya fikir tarihinde sistemli bir düşünce olarak ilk
defa Antik Yunanistan'da görülmektedir. Bu
düşünce Yunan filozoflarından Leukippos
ve Demokritos
tarafından felsefî bir sistem hâline getirilmiştir.
Materyalizm, varlık veya gerçeklik hakkında bir görüştür. Bu görüşe
göre varolan veya gerçek olan sadece maddedir. Madde evrenin aslî veya
temel kurucu unsurudur. Sadece duyumlarla algılanabilen varlıklar,
süreçler veya içerikler vardır ve gerçektirler. Evren; zekâ (hacmi ve
ağırlığı olmayan güç - Tanrı vb.), gaye ve nihaî sebepler tarafından
yönetilmez veya yönlendirilmez.
Bu görüşe göre her şeyin kesin sebebi, maddî (cansız, zihinsel
olmayan veya belirli temel fizikî güçler) süreçler veya
varlıklar(mekanizm)dır. Zihinsel varlıkların, süreçlerin veya olayların
yegane sebebi maddî varlıklardır. Zihinsel varlıklar ise maddenin
tezahürüdür ve maddesiz varolamazlar. Doğaüstü hiçbir şey var değildir.
Zihinsel(ilahî olduğu varsayılan - ilahî olduğuna inanılan güçler; cin,
şeytan, Tanrı vb...) hiçbir şey var değildir.
Materyalistler fikrin (maddde olmayan şeyler) tezahürlerini, madde ve
maddenin hareketiyle (dönüşümüyle ya da kombinasyonuyla) izah ederler.
Eski atomculuk akımına dâhil olanlardan yeni materyalistlere kadar bu
akımın esası değişmemiştir. Duyum, fikir, en yüksek idraklar, az çok
rakik bir maddenin hareketinden, uzvi vazifelerinden ve sinirlerin
hepsinin titreşimlerinin ürünüdür. Materyalizm ruhun (maddeden bağımsız
olduğu iddia ediliyorsa) varlığını ve metafiziksel güçlerin (cin,
şeytan, melek, tanrı vb.) varlığını kabul etmez.
Materyalizm, var veya gerçek olanı açıklayan bir görüştür. Her şey
hareket hâlindeki (dönüşüm, evinim) madde ile veya madde ve enerji
(maddenin ürünü) ile veya hu da (söz konusu edilen madde kavramına bağlı
olarak) sadece madde ile açıklanabilir; bütün niteliksel farklılıklar
niceliksel farklılıklara indirgenebilir. İlmin inceleyebileceği konular
metafizik değil, fizik veya maddî nesnelerdir. "O hâlde materyalizm,
maddecilik düşüncesini benimsemekle öz (ana unsur) varlığın madde
olduğunu, maddeden başka hiçbir cevherin (maddeden bağımsız)
bulunmadığını kabul eder. Ayrıca materyalizm, her türlü maddî ve manevî
(duygu, düşünce, enerji) gerçekliğin özünü ve temelini madde görür;
maddeyi hareketli ve âlemde belli bir yer işgal etmiş ferdî varlıklar
gibi tasfir eder."
Zihinsel varlıkların, süreçlerin, olayların yani her şeyin kesin
sebebinin madde ve maddenin deviniminin ürünü olduğunu;
zihinsel(tanrısal) ve doğaüstü hiçbir şeyin olmadığını; her şeyin
hareket hâlindeki maddeyle veya madde ve enerji ile açıklanabileceğini;
bütün niteliksel farklılıkların niceliksel farklılıklara
indirgenebileceğini kabul etmektedir. Kısacası materyalizm, her şeyi,
her türlü olayı maddeye irca etmekte maddenin bir yayılımı, açılımı,
belirtisi olarak görmekte ve maddenin (fizik) dışında hiçbir gerçeklik
tanımamaktadır.